Inbertsio alternatiboak Hazia-n

SARRERA

Testu hau idaztea erabaki dut orain, lau urte beteko baitira Haziako Gobernu Batzordean sartu nintzenetik Manuel Jaramillo eta Iñaki Palomar-ekin batera, baita Miguel Lafuente eta Jose Luis Unibaso Inbertsio Batzordean eta Javier Villaverde Batzarrean sartu zirenetik ere, BBK-ko Erretiratuen Elkarteko ordezkari gisa.

Denboraldi horretan, Inbertsio Batzordeko eta Gobernu Batzordeko gainerako kide gehienen aurkako jarrerak izan ditugu, bai Inbertsio Alternatiboen konpromiso berrien kasu batzuetan, bai Inbertsio Printzipioen Adierazpenen (DPI) aldaketa guztietan, aktibo horietan inbertsioaren ehunekoa handitzea zekartenetan.

Nire ustez, komenigarria da gai honi buruz dudan iritzi pertsonala azaltzea, ez baitu zertan bat etorri gainerako elkartekideenarekin; hala ere, argi utzi behar dut zuen ordezkarien artean gure taldean jarduera-batasuna bermatuta dagoela beste guztiaren gainetik.

Nire ustez, Inbertsio Alternatiboak zer diren denok dakigunez, neuk asmatutako adibide bat jarriko dut.

ADIBIDEA

Demagun Australiak, beharrezko azterketa guztiak egin eta beharrizan sozialak kontuan hartu ostean, ordainpeko autobide bat eraikitzen hastea erabakitzen duela, 50 urteko ustiapen-epea izango duena, eta herrialde zabal haren zirkunferentzia osoa hartuko duena.

Beraz, proiektu zaila eta asmo handikoa da, epe luzera planteatua bere garapenean, eta oso epe luzera bere ustiapenean, sozialki eta ekonomikoki bideragarritzat jotzen dena, baina bankuek edo banku-elkarteek, sektoreko enpresek edo herrialde hartako gobernuak berak finantza aldetik beren gain hartu ezin dutena.

Australiako agintariek beren helburua publiko egitea erabaki dute, eta hainbat Inbertsio Bankuk interesa agertu dute gaiaren inguruan, eta mundu osoko Inbertsio eta Pentsio Funtsen erakunde kudeatzaileen artean kokatzeko aukera aztertzen hasi dira, horiei parte hartzea eskaintzen dietelarik.

Interesa izan dezaketenei aurkezpen bat egin diete: planaren definizioa, zer ondoriotara iritsi diren eta itzulkinaren  eta proposatutako inbertsioaren errentagarritasunaren segurtasun-aurreikuspenak, batez ere.

Zalantza barik, hartzaileek ez dute baliabide nahikorik, ezta gaitasunik ere, azken produktuaren xehetasun guztietara iristeko. Ezinezkoa da. Horregatik, jasotako aurkezpena aztertu eta egoki baderitzote, azalpenak eskatzen dituzte. Ondorioetan eta beren DPIan oinarrituta, inbertitzea gomendagarria den ala ez erabakitzen dute beren gobernu-organoek berretsi ostean.

Deduzitu daitekeenez, lehen urteetan gastuak baino ez dira izango (lizentziak, makineria erostea, langileak kontratatzea, egin beharreko azterlanak, …), eta bide-tarteak irekitzen diren neurrian soilik izango dira diru-sarrerak, denbora beharko da finantza-orekara iristeko eta azkenaldian iritsiko da errentagarritasun-egoera ezin hobera. Eta hori aldi horretan kalte larria eragin dezakeen zerbait (adibidez, gerra bat, pandemia bat, …) gertatzen ez bada; gerta litekeen zerbait da, baina ez ziurra.

NIRE JARRERA GAI HONETAN

Inbertsio hau, hasiera batean, gustatzen zait. Eta, normalean, horretara bideratutako zenbatekoa ez denez Haziaren ondarearen % 0,25 – % 0,50 baino handiagoa izango, etorkizuneko aukera errentagarri bat dirudi.

Bai, esan dezaket bere helburuagatik eta bere inguruabarrengatik, eta horien artean dago ospe aitortua duen gure Erakunde Kudeatzailearen irizpidea, onartzearen aldekoa naiz, eta, edozelan ere, uste dut ez nukeela aurka egin behar.

Baina, bada baldintzatzaile garrantzitsu bat: nik erretiratuak ordezkatzen ditut, beren dirua erabiltzetik hurbilen daudenak, dagoeneko horretan ari ez badira.

Kontuan izan behar dut:

• Produktu honen J errentagarritasuna: lehenengo urteetan ohikoa da negatiboa izatea, eta ustiapena hasi ostean, orduan izango da positiboa.
• Baina Haziak plan bat bakarrik du. Horrek esan gura du osorik edo zati batean erreskatatzen ari direnek edo hori laster egingo dutenek arriskua eta errentagarritasun negatiboa jasan beharko dituztela, eta jardunean jarraitzen dutenek eta orain erabili behar ez dutenek, berriz, ondorengo onurak jaso ahal izango dituztela.

ONDORIOA

Uste dut hau beste arrazoi bat dela inbertsio-aukera berriak sortzeko Inbertsio Alternatibo barik, eta bakoitzak erabaki dezala non egon gura duen.

Hori gertatzen ez den bitartean, liskarra edo konfrontazioa egongo da erabil dezaketenen taldea (Haziaren ondarearen % 80 baino gehiago) ordezkatzen dugunon eta aktibo edo jardunean daudenak ordezkatzen dituztenen artean.

DATU BATZUK

• Inbertsio Alternatiboak gure ondarearen % 3,66 ziren 2020ko ekitaldiaren amaieran.Errentagarritasunari % 0,03ko ekarpena egin diote.
• Gaur egun, 29 inbertsio alternatibo bizi daude konprometituta 2014tik aurrera. Horietatik:
  • 18, 2017ko itxiera baino lehenagokoak dira.
    • 16 errentagarritasun positiboarekin eta 2 errentagarritasun negatibo txikiarekin.
  • 11, 2019an edo 2020an konprometitu ziren (2018an batere ez)
    • 7 errentagarritasun negatiboekin.
    • 2 errentagarritasun positiboekin (oso txikiak oraindik)
    • 2 errentagarritasun informatu bakoak, oso berriak direlako.

Jorge Ibor
Bilbo, 2021eko urtarrila.